Bezpieczeństwo na placu zabaw to absolutna podstawa. Z punktu widzenia projektujących place zabaw, ogromną rolę odgrywa właściwy dobór podłoża. Dowiedz się, czym jest krytyczna wysokość upadku, co oznacza skrót HIC i w jaki sposób określana jest dla urządzeń zabawowych wysokość swobodnego upadku. Plac zabaw w miejscu publicznym musi również spełniać różne wymogi prawne – wskażemy normy bezpieczeństwa dotyczące nawierzchni.
Czym jest krytyczna wysokość upadku?
Krytyczna wysokość upadku to współczynnik, dzięki któremu możliwe jest zapewnienie bezpieczeństwa dziecka podczas ewentualnego upadku z wysokości podczas zabawy na placu zabaw.
To górna granica wszystkich wysokości swobodnego upadku, przy których amortyzacja uderzenia dokonywana jest w sposób zadowalający poprzez daną nawierzchnię bezpieczną. Krytyczna wysokość upadku określana jest w odniesieniu do minimalnej grubości warstwy konkretnego typu nawierzchni na plac zabaw.
Współczynnik HIC. Co oznacza skrót HIC?
HIC to skrót od angielskiego ‘Head Injury Criterion’ (,,kryterium urazu głowy”), co jest tak naprawdę tym samym co krytyczna wysokość upadku. Współczynnik HIC to po prostu maksymalna wysokość upadku, która nie spowoduje groźnych konsekwencji zdrowotnych na skutek uderzenia głowy dziecka w dane podłoże (stąd właśnie wzięła się nazwa).
Wysokość swobodnego upadku na plac zabaw
Jednym z parametrów urządzeń zabawowych jest określona dla nich tzw. wysokość swobodnego upadku – plac zabaw jest przecież miejscem, w którym dzieci bawią się na różne sposoby, często na dość znacznej wysokości.
Wysokością swobodnego upadku (WSU) nazywamy największą odległość w pionie pomiędzy powierzchnią podparcia ciała dziecka (czyli każdą nieruchomą powierzchnią, do której użytkownik placu zabaw może się swobodnie dostać, przykładowo podest, drabinka, pomost) a powierzchnią, na którą możliwy jest upadek.
Jeżeli dla danego urządzenia określono wysokość swobodnego upadku przekraczającą 1 m, konieczne jest zastosowanie specjalnej nawierzchni bezpiecznej o określonym współczynniku HIC.
Najczęściej będzie to jeden z rodzajów podłoży gumowych (jak nawierzchnia wylewana z granulatu, płytki gumowe czy mata przerostowa), jednak mogą to być również tworzywa sypkie o właściwie dobranych parametrach (np. wióry, kora, żwir albo piasek o odpowiedniej wielkości ziarna). Wykluczone jest wykorzystanie twardych nawierzchni typu beton, ubita ziemia czy kamienie.
Normy bezpieczeństwa a nawierzchnia placu zabaw
Nawierzchni na place zabaw dotyczy europejska norma PN-EN 1177. Można w niej znaleźć szczegółowe zasady, według których ustalany jest współczynnik HIC. Aby szczegółowo określić ten parametr dla danego rodzaju nawierzchni, wymagane są pomiary dokonywane za pomocą specjalistycznego urządzenia, najczęściej w laboratorium, w rzadszych przypadkach już na placu zabaw. Ich wykonywaniem zajmują się akredytowane jednostki.
W celu doboru odpowiedniego rodzaju nawierzchni pod dane urządzenie zabawowe należy znać jego wysokość swobodnego upadku. Plac zabaw z reguły wykonywany jest przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo, które zajmuje się nie tylko doborem wyposażenia, ale również właściwej nawierzchni.
Bardzo trudno byłoby się obejść bez pomocy wykwalifikowanych pracowników takich firm, gdyż trzeba nie tylko wybrać rodzaj podłoża, ale także jego grubość (współczynnik HIC będzie się różnił w zależności od grubości warstwy tej samej nawierzchni) oraz ustalić odpowiedni obszar wokół urządzenia zabawowego, w którym musi być ono wykonane (tzw. strefa bezpieczeństwa).
Nie można również zapomnieć o roli regularnej dbałości o nawierzchnie w celu utrzymania odpowiedniego poziomu ich bezpieczeństwa. Przykładowo, jeśli na placu zabaw podłoże gumowe wylewane z granulatu znajduje się blisko piaskownicy, to częstym problemem jest przenoszenie piasku i jego osadzanie się w porowatej nawierzchni. Przez to z upływem czasu częściowo traci ona swoje właściwości amortyzacyjne i realnie zmienia się krytyczna wysokość upadku.
Równie częstym problemem jest zatykanie się otworów mat przerostowych małymi kamykami i innymi elementami pochodzącymi z gruntu. Na starych, zaniedbanych placach zabaw współczynnik HIC może być zatem realnie niewystarczający, choć oficjalnie nawierzchnia spełnia normy.
Oprócz zgodności z normą PN-EN 1177 producent nawierzchni bezpiecznej powinien również zadbać o to, by tworzywo, z którego jest wykonana, posiadało odpowiedni atest bezpieczeństwa. Na placu zabaw powinien znaleźć się np. atestowany piasek o wielkości ziarna, która nie powoduje żadnych negatywnych konsekwencji.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo na placu zabaw to bardzo szeroki temat. Jest ono zależne od wielu czynników, leżących zarówno po stronie wykonawcy danego obiektu, jak i samych użytkowników. Nie da się ukryć, że niezwykle istotną rolę w jego zapewnieniu odgrywa nawierzchnia, dla której określony musi być odpowiedni współczynnik HIC (krytyczna wysokość upadku).
Rodzaj podłoża, jego grubość oraz obszar, który ma zajmować, ustalany jest w oparciu o parametr urządzeń zabawowych, jakim jest wysokość swobodnego upadku. Plac zabaw staje się dzięki temu miejscem bezpiecznym pod kątem ewentualnych upadków dzieci. Jak mówi ogólna zasada, im wyższa jest wartość WSU, tym wyższa musi być również wartość współczynnika HIC nawierzchni.
Czytaj dalej:
Projektowanie siłowni zewnętrznej – przepisy
