Projekt budowy siłowni zewnętrznej to zagadnienie, z którym często muszą się mierzyć inwestorzy oraz osoby odpowiadające za rozwój gmin i miast. Podobnie jak w przypadku innych obiektów, budowa siłowni plenerowej wymaga postępowania zgodnie z przepisami prawa. Postaramy się prześledzić, jakie są w tym aspekcie regulacje.
Siłownie zewnętrzne – przepisy
Oprócz Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, przepisy regulujące projektowanie siłowni zewnętrznych znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Polski Komitet Normalizacyjny w 2015 roku opublikował bardzo istotną normę PN-EN 16630:2015-06 zatytułowaną „Wyposażenie siłowni plenerowych zainstalowane na stałe. Wymagania bezpieczeństwa i metody badań”. Zastosowanie mogą mieć także niektóre przepisy Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Dodatkowo, projekt siłowni na świeżym powietrzu uwzględniać powinien regulacje europejskiej normy PN-EN 1177 dotyczącej nawierzchni bezpiecznych.
Siłownia zewnętrzna – zgłoszenie czy pozwolenie?
Pytanie: ,,siłownia zewnętrzna – zgłoszenie czy pozwolenie?” to jedno z tych, które najczęściej zadają inwestorzy. Odpowiedź na nie jest prosta – siłownia plenerowa nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, wystarczy zgłosić planowaną inwestycję. Jeśli nie uzyskamy odmowy od wydziału architektury, możemy śmiało przystąpić do realizacji planu.
Normy i atesty siłowni zewnętrznych
W normie PN-EN 16630:2015-06 określono wytyczne co do bezpieczeństwa siłowni plenerowych oraz metod ich badania. Znajdziemy tam m.in. wymogi dotyczące wieku czy wzrostu użytkowników. Istotna jest też norma PN-EN 1177 dotycząca nawierzchni.
Certyfikat to dokument potwierdzający zgodność z wymaganiami stawianymi przez daną normę. Atest to pojęcie węższe, wystawia się go bowiem na konkretne tworzywa, z których zbudowane są urządzenia. Jeśli budowana jest publiczna siłownia zewnętrzna, przepisy nakazują korzystanie wyłącznie z certyfikowanego wyposażenia.
Nawierzchnia bezpieczna a siłownie plenerowe
Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej (norma PN-EN 1177) w niektórych sytuacjach na publicznych obiektach rekreacyjnych specjalne nawierzchnie bezpieczne mają być obowiązkowo montowanie. Istotnym parametrem jest tu tzw. kryterium HIC (Head Injury Criterion) – maksymalna wysokość upadku, przy której uderzenie głową o podłoże nie stanowi poważnego zagrożenia. Stosuje się je do różnych rodzajów nawierzchni.
Urządzenia, które zawiera projekt budowy siłowni zewnętrznej, mogą mieć różną wysokość swobodnego upadku (WSU). Jeśli przekracza ona metr, w strefie wokół takiej maszyny powinno znaleźć się podłoże amortyzujące upadki. Obszar, w jakim ma być zamontowana nawierzchnia bezpieczna oraz jej grubość oblicza się właśnie na podstawie WSU. Od tego parametru zależy też, na jaki rodzaj podłoża powinniśmy się zdecydować.
Amortyzacja ewentualnych upadków to jednak nie wszystko. Równie ważne jest, aby nawierzchnia uwzględniona przez projekt siłowni zewnętrznej umożliwiała użytkownikom trening w komfortowych warunkach i odprowadzała nadmiar gromadzącej się wody opadowej.
Ilustracja 1. Siłownia fitness w Damnicy. Wykonanie: firma Active Line.
Projekt siłowni zewnętrznej – jak się do tego przygotować?
Jest wiele różnych obwarowań prawnych, ogólnych zasad projektowania i aspektów związanych ze specyfiką plenerowych urządzeń do ćwiczeń, na jakie trzeba zwrócić uwagę, gdy projektowana jest siłownia zewnętrzna. Projekt musi uwzględniać m.in. odpowiednio dobrane urządzenia (pod względem jakości oraz funkcjonalności), właściwe ich rozstawienie na nadającym się do tego terenie, wykonanie dostosowanej do maszyn nawierzchni itp.
Co warto zaplanować przed projektowaniem siłowni plenerowej?
Z pewnością ważny jest odpowiedni dobór lokalizacji. Powinna być jak najbardziej dogodna dla mieszkańców, a więc najlepiej wybrać park miejski, zaciszny kącik na osiedlu albo na miejskim skwerze. Ma to być miejsce popularne, dość często uczęszczane, ale z drugiej strony dobrze, jeśli jest nieco ustronne, bo niektórzy wstydzą się ćwiczyć w pobliżu np. ruchliwej ulicy czy zatłoczonego deptaka.
Często projekt siłowni na świeżym powietrzu powstaje równolegle z projektem placu zabaw, w myśl zasady: coś dla dużych i coś dla małych. Bardzo korzystne jest także lokalizowanie obiektów treningowych w pobliżu ośrodków kultury czy szkół.
Projektowanie siłowni zewnętrznych w miejscach stale wystawionych na oddziaływanie silnych promieni słonecznych również nie będzie najlepszym pomysłem. Dobrze, jeśli znajdzie się tam przynajmniej jakieś drzewo. W przeciwnym razie może się okazać, że obiekt będzie świecił pustkami przez większość sezonu (który przecież przypada w większości na miesiące letnie).
Projekt siłowni na świeżym powietrzu musi zakładać m.in. zachowanie odstępu przynajmniej 10 m pomiędzy urządzeniami treningowymi a ulicą albo miejscem składowania odpadów. Konieczność ta wynika ze wspomnianego już rozporządzenia Ministra Infrastruktury, w którym znajdziemy jeszcze inne, szczegółowe obwarowania prawne.
Gdy znamy już lokalizację, która spełnia wszystkie wymogi oraz w miarę możliwości jest w stanie zapewnić mieszkańcom komfort treningów, możemy rozpocząć szczegółowy projekt siłowni zewnętrznej.
Projekt bezpiecznej siłowni na świeżym powietrzu – o czym trzeba pamiętać?
Istnieje wiele warunków, które musi spełnić planowana przez nas siłownia zewnętrzna. Projekt powinien zakładać montaż nie tylko urządzeń treningowych, ale też odpowiednio dobranej nawierzchni.
Należy również pamiętać, że obiekt treningowy musi się znaleźć na równym terenie. Obecność zagłębień czy wybrzuszeń może stać się przyczyną niestabilności sprzętów i powodować powstawanie dużych kałuż po deszczu, utrudniając korzystanie z maszyn oraz zwiększając ryzyko ich przyspieszonego korodowania.
Oczywiście, uważajmy na to, by projekt budowy siłowni zewnętrznej powstawał w zgodzie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. Najlepiej zlećmy go profesjonalistom.
Komu zlecić zaprojektowanie siłowni plenerowej?
Wielu producentów sprzętu do treningu oferuje kompleksowe wykonanie inwestycji, w tym także projektowanie siłowni zewnętrznych. Warto zdać się na doświadczenie ekspertów z godnej zaufania firmy. Długa obecność na rynku, duża liczba wykonanych inwestycji czy opinie klientów to bardzo ważne wskazówki.
Wyposażenie siłowni zewnętrznych
Absolutnie kluczową sprawą jest właściwie dobrane wyposażenie siłowni zewnętrznych. Urządzenia montowane w miejscach publicznych muszą być certyfikowane oraz reprezentować doskonałą jakość wykonania. Stojąc na zewnątrz, będą przecież narażone na różnorodne warunki atmosferyczne, uszkodzenia mechaniczne, a także akty wandalizmu. Oprócz tego, musimy dobrać do nich właściwy rodzaj nawierzchni – szczególnie popularne są praktyczne i wygodne podłoża gumowe w różnych wariantach.
Na obiekcie, jakim jest siłownia plenerowa, projekt powinien uwzględniać możliwie dużą różnorodność urządzeń. Każde z nich jest skonstruowane tak, aby ćwiczyć określone partie mięśniowe, dlatego potrzeba kliku lub kilkunastu maszyn, aby stworzyć przestrzeń umożliwiającą kompleksowy, w pełni efektywny trening.
Rozmieszczenie sprzętów również jest bardzo ważne. Nie można tego robić w sposób całkowicie dowolny. Każde z urządzeń ma tzw. strefę bezpieczeństwa zajmującą pewien obszar wokół i ponad nim. Projekt siłowni na świeżym powietrzu musi to uwzględniać, dzięki czemu nie będzie ryzyka, że dojdzie np. do kolizji podczas użytkowania sprzętów albo, że ćwiczący będą sobie nawzajem przeszkadzać. Dla każdej z maszyn takie strefy określane są indywidualnie.
Dodatkowo jeszcze należy wziąć pod uwagę odpowiednie odstępy od innych obiektów znajdujących się w pobliżu – drzew, ścian budynków, ogrodzeń czy elementów małej architektury służącej utrzymaniu porządku.
Podsumowanie
Projektowanie siłowni zewnętrznych nie jest sprawą prostą. Należy wziąć pod uwagę bardzo wiele różnych aspektów, w związku z czym to zadanie zdecydowanie trzeba zlecić profesjonalistom. Dobry projekt siłowni zewnętrznej pozwoli szybko, sprawnie i bez problemów przeprowadzić inwestycję.
