Wybudowanie siłowni plenerowej nie jest tak naprawdę ostatnim etapem inwestycji. Należy jeszcze utrzymać całe wyposażenie w dobrym stanie, tak aby obiekt mógł posłużyć okolicznym mieszkańcom przez długie lata.
Jakie znaczenie ma tutaj poprawne projektowanie siłowni pod chmurką i jaką rolę dla zapewnienia bezpieczeństwa odgrywa nawierzchnia siłowni zewnętrznej? Na czym powinna polegać kontrola takiego obiektu i kto jest za nią odpowiedzialny? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdują się w tym artykule.
Projektowanie siłowni pod chmurką – wyposażenie i nawierzchnia
W celu zapewnienia użytkownikom bezpieczeństwa wykonywane są okresowe przeglądy stanu technicznego urządzeń treningowych, ale czy jest to jedyny aspekt wpływający na bezpieczeństwo na siłowni plenerowej? Okazuje się, że nie mniej istotny jest etap wykonywany na samym początku realizowania inwestycji, tzn. samo projektowanie siłowni pod chmurką czy zestawów do street workout.
Przepisy prawa szczegółowo regulują usytuowanie tego typu obiektów. Przykładowo, konieczne jest zachowanie tak zwanej strefy bezpieczeństwa wokół poszczególnych urządzeń. Oznacza to, że w określonej odległości od nich nie mogą znaleźć się inne maszyny czy też przeszkody, typu drzewa, płoty albo ławki. Dzięki temu możliwe jest korzystanie z nich w sposób bezkolizyjny.
Najważniejsze regulacje prawne mające wpływ na projektowanie siłowni pod chmurką znajdziemy w:
- Ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane;
- Ustawie z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów;
- Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Producent, aby zapewnić bezpieczeństwo na siłowni plenerowej czy street workout, musi ponadto wykonać swoje urządzenia w zgodzie z normami:
- PN-EN 16630:2015-06 „Wyposażenie siłowni plenerowych zainstalowane na stałe. Wymagania bezpieczeństwa i metody badań”;
- PN-EN 16899:2017-02 „Sprzęt sportowy i rekreacyjny – Sprzęt do parkour – Wymagania bezpieczeństwa i metody badań”.
Spełnienie tych norm powinno zostać potwierdzone odpowiednim certyfikatem bezpieczeństwa.
Projektowanie siłowni pod chmurką powinno przebiegać z uwzględnieniem roli, jaką odgrywa odpowiednio dobrana nawierzchnia siłowni zewnętrznej. Norma europejska PN-EN 1177 dotycząca bezpiecznych podłoży odnosi się do placów zabaw i nie ma swojego odpowiednika w przypadku obiektów, na których instaluje się wyposażenie do treningu. Nie ma więc nakazu montażu nawierzchni o konkretnych właściwościach amortyzacyjnych, ale warto o ten aspekt zadbać.
Rodzaj zastosowanego podłoża ma przecież niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo na siłowni plenerowej oraz na wygodę samych użytkowników. Inwestor przy jego wyborze nie powinien się kierować wyłącznie ceną, ale przede wszystkim właściwościami danego tworzywa w zakresie odprowadzania wody deszczowej i amortyzacji ewentualnych upadków. Oczywiście, ogromną rolę odgrywa również aspekt wizualny.
Teren, na którym mają być zamontowane urządzenia do ćwiczeń, powinien być płaski, gdyż w różnego rodzaju zagłębieniach gromadziłaby się woda opadowa, zwiększając ryzyko korozji oraz utrudniając, a nawet całkowicie uniemożliwiając korzystanie z maszyn.
Weźmy ponadto pod uwagę łatwość utrzymania danego rodzaju podłoża i jego funkcjonalność w różnych sytuacjach związanych z codziennym użytkowaniem. Przykładowo, naturalna trawa jako nawierzchnia siłowni zewnętrznej będzie wymagała regularnej pielęgnacji, a na dodatek może ulec szybkiemu wydeptaniu.
Znacznie lepszym wyborem będzie zastosowanie gumowej maty przerostowej. Przerastające przez nią źdźbła trawy zapewniają naturalny wygląd, ale obecność tworzywa chroni je przed zadeptaniem, pomaga odprowadzać nadmiar wody z powierzchni, a co więcej – zapewnia amortyzację upadków.
Jako nawierzchnia siłowni zewnętrznej polecane są podobne materiały jak w przypadku bezpiecznego placu zabaw, czyli przede wszystkim różne rodzaje podłoży syntetycznych, takich jak płytki gumowe czy nawierzchnie wylewane z granulatu gumowego.
Popularne są wióry drewniane oraz piasek czy żwir (niezalecane jednak w pobliżu urządzeń przeznaczonych dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich). Często można się również spotkać z sytuacją, gdzie nawierzchnia siłowni zewnętrznej jest ułożona z kostki brukowej czy wylana z betonu, jednak należy pamiętać, że są to podłoża twarde, na które upadek może być nieprzyjemny, a czasami nawet niebezpieczny.
Czynnikiem równie ważnym, jak projektowanie siłowni pod chmurką w zgodzie z obowiązującymi przepisami, jest ich prawidłowe zamontowanie. Czynność ta powinna być powierzona jedynie osobom kompetentnym (często producenci urządzeń oferują również usługę ich montażu). Montażysta powinien postępować w zgodzie z instrukcją wydaną przez producenta (w normach dokładnie wymienione są informacje, które powinny się znaleźć w takim dokumencie).
Ważne, aby odbiór siłowni zewnętrznej wykonany został dopiero po skontrolowaniu, czy montaż wykonano w sposób prawidłowy. Pomocne będzie tutaj zlecenie inspekcji pomontażowej (odbiorczej), podczas której sprawdza się zgodność z normą PN-EN 16630, a w przypadku zestawów do uprawiania street workout lub parkour – z normą PN-EN 16899.
Inspekcja musi być wykonana przez osobę posiadającą odpowiednią wiedzę oraz uprawnienia w zakresie kontroli tego typu obiektów, w przeciwnym razie może dojść do przeoczenia nawet poważnych błędów popełnionych przez montażystę.
Najlepiej, jeśli pomontażowa kontrola techniczna siłowni zewnętrznych zlecana jest akredytowanej jednostce inspekcyjnej (akredytację taką nadaje Polskie Centrum Akredytacji i jest ona wiarygodnym potwierdzeniem kompetencji danej jednostki). Świadectwo inspekcji to dokument stwierdzający bezpieczeństwo na siłowni plenerowej.
Bezpieczeństwo na siłowni plenerowej
Bezpieczeństwo na siłowni plenerowej to zagadnienie złożone i wieloaspektowe, na które wpływ ma tak naprawdę bardzo wiele podmiotów, począwszy od osoby, która odpowiadała za projektowanie siłowni pod chmurką, a skończywszy na jej użytkowniku. Oczywiście, nie można tutaj przecenić roli producenta maszyn, który odpowiedzialny jest za wykonanie ich zgodnie z obowiązującymi normami i z zastosowaniem bezpiecznych, dobrych jakościowo tworzyw.
Kolejnym niezwykle ważnym elementem dbałości o bezpieczeństwo jest systematyczna i poprawnie wykonana kontrola techniczna siłowni zewnętrznych, za którą odpowiedzialni są ich właściciele oraz zarządcy. W zapobieganiu aktom wandalizmu bardzo pomocne może być zainstalowanie na ich terenie monitoringu.
Sami użytkownicy tego typu obiektów zobowiązani są natomiast do przestrzegania ich regulaminów (tablica regulaminowa z kontaktem do właściciela albo nadzorcy jest obowiązkowa) oraz do użytkowania urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem (instrukcja poprawnego wykonywania ćwiczeń powinna być umieszczona w widocznym miejscu). Swoim zachowaniem ćwiczący mogą znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo na siłowni plenerowej.
Kontrola techniczna siłowni zewnętrznych
Stojące na zewnątrz urządzenia do ćwiczeń stale narażone są na szereg niszczycielskich czynników, takich jak zmienne warunki atmosferyczne, uszkodzenia mechaniczne powstające w toku zwykłego użytkowania czy też akty wandalizmu.
Aby zapewnić bezpieczeństwo na siłowni plenerowej, konieczna jest zatem regularna kontrola jej stanu technicznego. W przypadku, gdy kontrola techniczna siłowni zewnętrznych wykaże jakiekolwiek problemy ze stanem urządzeń, powinny one niezwłocznie zostać poddane naprawie.
Zgodnie z prawem maszyny treningowe na świeżym powietrzu zaliczane są do tzw. obiektów małej architektury. Z Prawa budowlanego wynika dla ich właścicieli oraz zarządców obowiązek dbałości o odpowiedni stan urządzeń, zarówno pod kątem sprawności technicznej, jak i estetyki. Zobowiązanie to realizowane jest poprzez wykonywanie okresowych przeglądów oraz prac konserwacyjnych.
Kontrola techniczna siłowni zewnętrznych dzieli się zasadniczo na 3 rodzaje:
- Oględziny okresowe
Wykonywane są przez administratora danego obiektu lub osobę przez niego wyznaczoną, zaleca się wykonywanie ich co tydzień. Oględziny okresowe mają na celu sprawdzenie aktualnego stanu technicznego siłowni zewnętrznej, zbadanie, czy na skutek oddziaływania różnych czynników nie pojawiły się np. niebezpieczne, ostre krawędzie albo czy jakaś część urządzenia nie została odłamana. Zwraca się ponadto uwagę na czystość wyposażenia oraz otoczenia, w którym się ono znajduje.
- Kontrola funkcjonalna
Jej wykonywanie powinno się odbywać nie rzadziej niż co 3 miesiące. Główną różnicą w stosunku do oględzin okresowych jest zdecydowanie większy stopień szczegółowości takiej kontroli. Urządzenia są dokładnie oceniane pod względem sprawności technicznej przez administratora obiektu lub wyznaczoną przez niego osobę.
Sprawdzana jest m.in. wytrzymałość maszyn na obciążenia i ich poprawne funkcjonowanie. Ocenie podlega ponadto stan nawierzchni, która przecież także w dużej mierze oddziałuje na bezpieczeństwo na siłowni plenerowej.
- Główna kontrola coroczna
Jak wynika z samej jej nazwy, powinna być wykonywana co roku, ale tutaj powinien już ją przeprowadzić niezależny od zarządcy obiektu ekspert. Ten rodzaj kontroli charakteryzuje się największą dokładnością, pod uwagę brane są wszystkie aspekty, jakie mogą wpłynąć na bezpieczeństwo na siłowni plenerowej. Sprawdza się każdy element maszyn treningowych oraz tego, co znajduje się wokół nich.
Podsumowanie
Obiekty sportowo-rekreacyjne na świeżym powietrzu mają służyć okolicznym mieszkańcom. Jeżeli w jakikolwiek sposób będą one stwarzały zagrożenie dla użytkowników, efekt będzie odwrotny do zamierzonego, a na administratorze spoczywa odpowiedzialność za ewentualne zaniechania.
Choć na bezpieczeństwo podczas ćwiczeń w plenerze składa się wiele różnorodnych aspektów, do najważniejszych z nich należą odpowiednie projektowanie siłowni pod chmurką (w którego skład wchodzi nie tylko wyposażenie treningowe, ale także nawierzchnia siłowni zewnętrznej) oraz regularna i profesjonalnie przeprowadzona kontrola techniczna siłowni zewnętrznych.
Czytaj dalej:
Jak dbać o sztuczną trawę na placu zabaw?
