Aktywność fizyczna to jedna z podstawowych potrzeb biologicznych człowieka. Szczególnie ważna jest w dzieciństwie, ma bowiem ogromy wpływ na zdrowie młodego człowieka, jego prawidłowy wzrost i rozwój. Jakie znaczenie i funkcje ma aktywność fizyczna dzieci? Jakie informacje możemy wyczytać z piramidy aktywności fizycznej? Dlaczego warto zabierać dzieci na plac zabaw?
Znaczenie i funkcje aktywności fizycznej w wieku rozwojowym
Aktywność ruchowa wpływa na rozwój dziecka na wiele sposobów, stymulując i wspomagając jego rozwój fizyczny i motoryczny, ale także intelektualny, psychiczny i społeczny. Dziecko aktywne fizycznie wzrasta w sposób harmonijny i zrównoważony, uzyskując bez problemu kolejne sprawności i umiejętności ruchowe, niezbędne do radzenia sobie z rozmaitymi codziennymi zadaniami. Odpowiednia ilość ruchu to również mnóstwo okazji do eksplorowania otoczenia oraz mierzenia się z różnego rodzaju sytuacjami i wyzwaniami, pokonywania trudności i podejmowania współpracy z rówieśnikami, a także negocjowania i zawierania kompromisów.
Ponadto aktywność fizyczna ułatwia adaptację organizmu do zmieniającego się otoczenia i rozmaitych bodźców oraz umożliwia kompensację niekorzystnych zjawisk współczesności, przede wszystkim tych związanych z multimediami (telewizją, komputerem, telefonami i grami on-line). Pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zdrowie jest bezdyskusyjny – pozwala zapobiegać różnego rodzaju zaburzeniom układu ruchu i otyłości.
Aktywność fizyczna a etapy rozwoju dziecka
Poziom aktywności fizycznej zmienia się w wieku rozwojowym. Młodsze dzieci, w okresie tzw. wczesnego dzieciństwa (do około 6 r.ż.) mają naturalną potrzebę ruchu – charakterystyczna dla tego okresu jest ogromna, spontaniczna ruchliwość, którą dodatkowo cechuje pewnego rodzaju hiperaktywność i „rozrzutność” ruchowa (dzieci często przekraczają wszelkie granice własnego organizmu, może się wydawać, że pozostając wciąż w ruchu, właściwie się nie męczą).
Wraz z wiekiem zmniejsza się ilość niewymuszonej aktywności fizycznej i dochodzi do stopniowego wygasania tej naturalnej potrzeby ruchu zażywanego w dużych ilościach. Uwidacznia się również dymorfizm płciowy w tym zakresie – chłopcy są najczęściej bardziej aktywni fizycznie niż dziewczęta. „Złotym wiekiem motoryczności” nazywa się czas między 6. a 12. rokiem życia. W tym okresie powoli pojawia się bowiem celowość i ekonomia ruchów, a dzieci w coraz wyższym stopniu panują nad swoim ciałem.
Piramida aktywności fizycznej dla dzieci
Piramidę zdrowego odżywiania zna większość z nas. Instytut Żywności i Żywienia, wspierany przez Ministerstwo Zdrowia, opracował piramidę aktywności fizycznej dla dzieci. U podstaw tej piramidy leżą codzienne aktywności dziecięce, takie jak: spacery, wchodzenie po schodach, czy aktywność ruchowa na placu zabaw. Nieco wyżej, zalecane 3-5 razy w tygodniu są: rekreacja ruchowa różnego typu: granie w piłkę, jazda na rowerze, rolkach lub hulajnodze. 2-3 razy w tygodniu należy znaleźć czas na konkretne ćwiczenia rozwijające siłę i wytrzymałość, a także te, które kształtują estetykę ruchu. Do tej kategorii aktywności fizycznej zalicza się m.in. taniec, pływanie, sporty walki, czy gimnastykę (np. artystyczną).
Na szczycie piramidy znajduje się oglądanie TV i korzystanie z multimediów, które powinniśmy w życiu naszych dzieci zdecydowanie ograniczać. Zabranianie tych współczesnych i nowoczesnych form rozrywki nie jest dobrym pomysłem – zdecydowanie lepszym jest dawanie dobrego przykładu i proponowanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu, najlepiej ruchowych, oczywiście. Piramida aktywności fizycznej doskonale obrazuje jaka aktywność fizyczna i w jakich ilościach jest potrzebna naszemu dziecku.
Ciekawe zabawy dla przedszkolaków
Znaczenie zabawy w rozwoju dziecka jest ogromne – to podstawowa forma aktywności maluchów i starszaków. Dzieci w wieku przedszkolnym są ciekawe świata i pełne energii. Obowiązkiem dorosłych jest stworzenie im bezpiecznej przestrzeni do aktywności fizycznej i zachęcanie do ruchu. Możemy proponować dzieciom różnego rodzaju wycieczki, pamiętając jednak, by mierzyć siły na zamiary – powinniśmy rozsądnie zaplanować trasę, zadbać o odpowiednio długie przerwy i ewentualne dodatkowe atrakcje. Doskonałym pomysłem są wizyty w salach zabaw, parkach trampolin czy parkach wspinaczkowych. Wiosną i latem warto zaproponować dzieciom aktywności na zewnątrz, np. na placach rowerowych i placach zabaw.
Zorganizowane zabawy ruchowe dla dzieci w wieku przedszkolnym powinny mieć w miarę proste zasady, przestrzeganie których nie stanowi problemu dla kilkulatków. Odświeżmy sobie zabawy z własnego dzieciństwa i zaproponujmy przedszkolakom grę w berka, czy chowanego (oczywiście na ściśle wyznaczonym, bezpiecznym terenie), grę w klasy, skakanie przez gumę oraz zabawy w stylu „raz, dwa, trzy, Baba Jaga patrzy”. Możemy również zorganizować proste podchody lub dowolne zawody z torem przeszkód w roli głównej.
Plac zabaw, czyli bezpieczne miejsce do zabawy
Doskonałą propozycją dla najmłodszych są place zabaw dla przedszkoli, wyposażone w wysokiej jakości budowle, sprzęty i akcesoria dobrane do potrzeb dzieci i pozwalające im na swobodną i różnorodną zabawę. Wyposażenie placu zabaw powinno spełniać wszelkie normy i posiadać certyfikaty potwierdzające bezpieczeństwo wszystkich jego elementów. Urządzenia na plac zabaw powinniśmy zamawiać wyłącznie od sprawdzonych producentów i dystrybutorów, którzy cieszą się zaufaniem swoich klientów i mogą pochwalić udanymi realizacjami różnych projektów.
Place zabaw to niezliczone możliwości rozmaitych aktywności, które pobudzają wyobraźnię i kreatywność dzieci, pozwalają na zdobywanie nowych umiejętności oraz trenowanie tych już nabytych.
Czytaj dalej:
