W tym artykule omawiamy czym jest przegląd placu zabaw – przepisy, jakie obowiązują w tej kwestii oraz najczęstsze powody negatywnych wyników takich kontroli. Wyjaśnimy, jakie są rodzaje przeglądów, kto może je wykonywać i dlaczego tak ważna jest systematyczna konserwacja placów zabaw. Podpowiemy też, na jakie kwestie należy zwrócić szczególną uwagę, aby utrzymać obiekt w nienagannym stanie technicznym i wizualnym.
Czy przeglądy placów zabaw są wymagane?
Jeśli chodzi o rutynowe przeglądy placów zabaw, przepisy są jasne w tej kwestii. Właściciel lub administrator obiektu ma obowiązek okresowo kontrolować stan techniczny wyposażenia i w razie potrzeby zlecać naprawy. Norma PN-EN 1176-1 i 7 wyróżnia 3 rodzaje przeglądów, które są konieczne na publicznych placach zabaw:
- Rutynowa kontrola wzrokowa (dokonywana co 1–7 dni);
- Kontrola funkcjonalna (należy ją przeprowadzić co 1–3 miesiące);
- Coroczna kontrola główna.
Oprócz tego konieczna jest tzw. kontrola pomontażowa. Co więcej, zarządca obiektu zobowiązany jest do reagowania na zgłaszane przez użytkowników usterki oraz inne problemy z wyposażeniem.
Przeglądy pięcioletnie placów zabaw
Poza kontrolami wymienionymi w poprzednim akapicie obowiązują jeszcze przeglądy pięcioletnie placów zabaw. Jest o nich mowa w art. 62.1 ust. 2 prawa budowlanego. Celem takiej kontroli jest ocena stanu technicznego wyposażenia placu zabaw oraz fundamentów, sprawdzenie otoczenia obiektu oraz jego przydatności do użytkowania.
Kto może przeprowadzić przegląd placu zabaw?
Nie istnieje jeden dokument, w którym zebrano by wszystkie informacje na temat kwalifikacji wymaganych do tego, by wykonywać określone przeglądy placów zabaw. Należy brać pod uwagę wymagania zawarte w:
- Ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414, z późn. zm.).
- Normie PN-EN 1176 dotyczącej wyposażenia placów zabaw, a konkretnie w jej części 7, zatytułowanej Wytyczne dotyczące montażu, kontroli, konserwacji i eksploatacji.
- Normie ISO/IEC 17020 – Ocena zgodności – Wymagania dotyczące działania różnych rodzajów jednostek przeprowadzających inspekcję (to międzynarodowa norma, w której znajdują się wymagania dotyczące kompetencji jednostek przeprowadzających inspekcję, a także bezstronności oraz spójności ich działań inspekcyjnych).
- Raporcie technicznym CEN/TR 17207 – Playground and recreational areas – Framework for the competence of playground inspectors (to obszerny dokument, w którym można znaleźć kompetencje, jakie powinien spełniać inspektor placów zabaw i terenów rekreacyjnych; dla każdego rodzaju kontroli wymagany jest inny poziom wiedzy).
Krótko mówiąc, coroczna kontrola główna albo kontrola pomontażowa powinna być przeprowadzana przez osobę kompetentną, ale niezależną, tzn. niepowiązaną z podmiotem dostarczającym i/lub montującym wyposażenie placu zabaw ani z osobą, którą mogłyby obciążać ewentualne wydatki na naprawy. Z kolei przeglądy pięcioletnie placów zabaw może wykonywać osoba posiadająca uprawnienia budowlane.
Niewłaściwie przeprowadzane przeglądy placów zabaw mogą się wiązać z poważnymi konsekwencjami dla ich właścicieli lub administratorów. Najbezpieczniej zlecać je akredytowanej jednostce inspekcyjnej, czyli takiej, której kompetencje zostały potwierdzone przez państwową jednostkę akredytującą (Polskie Centrum Akredytacji).
Konserwacja placów zabaw – na to szczególnie trzeba zwrócić uwagę!
Jedynie systematyczna i prawidłowo przeprowadzana konserwacja placów zabaw jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo bawiących się dzieci oraz nienaganną estetykę wyposażenia. Szczególnej troski w tym zakresie wymagają elementy drewniane, które należy regularnie impregnować, aby nie niszczały pod wpływem trudnych warunków atmosferycznych. W drewnie nie mogą się też znajdować drzazgi, a ewentualne ostre krawędzie muszą zostać przeszlifowane. Konserwacja placów zabaw metalowych skupia się głównie na zapobieganiu korozji oraz szybkiemu reagowaniu w razie jej pojawienia się na jakichś elementach urządzeń zabawowych.
Z uwagą należy potraktować części konstrukcji wykonane ze sklejki wodoodpornej. To tworzywo ma tendencję do rozwarstwiania się na brzegach w miarę upływu czasu, co może stwarzać ryzyko skaleczeń. W przypadku dostrzeżenia takiego problemu konieczne jest jak najszybsze oszlifowanie krawędzi i pomalowanie jej w celu ochrony przed wilgocią. Jeśli przeglądy placów zabaw wykazują uszkodzenia lin czy łańcuchów, to niezbędna jest ich wymiana, a do tego czasu zabezpieczenie urządzenia, gdyż stwarza ono bezpośrednie zagrożenie dla użytkowników.
Konserwacja placów zabaw to również zadbanie o stan nawierzchni. W przypadku niektórych tworzyw możliwe jest wypełnienie ubytków, w innych zachodzi konieczność wymiany całych fragmentów podłoża. Oczywiście niezbędne jest też oczyszczenie terenu obiektu z wszelkiego rodzaju śmieci. Piasek w piaskownicy powinien być co pewien czas wymieniany na nowy, ze względów higienicznych.
Najczęstsze powody negatywnych wyników przeglądów placów zabaw
Przeglądy placów zabaw są w stanie ujawnić wiele nieprawidłowości. Do najczęstszych należą:
- obecność śmieci i innych niebezpiecznych przedmiotów na terenie obiektu, np. niedopałki papierosów, puszki czy potłuczone szkło;
- rdza na elementach metalowych;
- niedokręcone śruby;
- uszkodzenia urządzeń zabawowych – brakujące elementy, pęknięcia tworzywa, przetarte liny itp.;
- nieprzestrzegane normy na placu zabaw, np. nawierzchnia o niewystarczającym stopniu amortyzacji upadków dzieci, niezachowanie stref bezpiecznych wokół poszczególnych urządzeń zabawowych;
- obecność ostrych krawędzi, o które dziecko mogłoby się skaleczyć;
- brak regulaminu placu zabaw lub niedostateczna ilość informacji na tablicy regulaminowej (powinien się na niej znaleźć zakaz palenia, adres placu zabaw, numer alarmowy, a także numer telefonu do właściciela lub administratora obiektu);
- brak tabliczek znamionowych urządzeń (lub niewłaściwe oznaczenia);
- nieprawidłowy montaż urządzeń, np. brak kotwienia, elementy drewniane umieszczane bezpośrednio w gruncie, co naraża je na szybkie próchnienie.
Podsumowanie
Jeśli chodzi o przeglądy placów zabaw, przepisy na ten temat są liczne i rozproszone, a pewne kwestie nie zostały szczegółowo sprecyzowane. Regularnie wykonywana i właściwie przeprowadzana konserwacja placów zabaw pozwoli na uniknięcie problemów związanym ze złym stanem urządzeń zabawowych albo nawierzchni. Za utrzymanie obiektu odpowiedzialny jest jego właściciel lub zarządca.
