O bezpieczeństwie… nigdy dość! Place zabaw to z założenia miejsca oferujące dzieciom bezpieczną przestrzeń do zabawy, wyposażone w odpowiednio dobrane i usytuowane (względem siebie i otoczenia, z uwzględnieniem stref bezpieczeństwa) urządzenia z atestami i certyfikatami potwierdzającymi ich jakość i przeznaczenie. Jakie atesty i certyfikaty świadczą o bezpieczeństwie danego placu zabaw? Kto je przyznaje i weryfikuje? Do przestrzegania jakich przepisów jest zobowiązany każdy producent placów zabaw dla dzieci?
Atesty i certyfikaty bezpieczeństwa – definicje
Atesty i certyfikaty są dokumentami stwierdzającymi zgodność danego produktu / wyrobu z właściwościami zadeklarowanymi przez jego producenta / wytwórcę lub z właściwościami określonymi w stosownych przepisach lub normach. Proces przyznawania atestu / proces certyfikacji jest więc postępowaniem, w którym niezależna organizacja / instytucja, przyznaje pisemne zaświadczenie w/w zgodności. Atesty i certyfikaty wydawane są przez niezależne jednostki certyfikujące – dokument może być przyznany bezterminowo lub na określony / ograniczony czas.
Najważniejsze atesty i certyfikaty dla placów zabaw, a dokładniej – dla konstrukcji i urządzeń znajdujących się na placach zabaw, to te stwierdzające zgodność z normami: PN-EN 1176 (dotyczącą wyposażenia placów zabaw i nawierzchni) oraz PN-EN 1177 (dotyczącą nawierzchni placów zabaw). To zunifikowane normy bezpieczeństwa i każdy producent placów zabaw powinien posiadać certyfikaty lub deklaracje zgodności z w/w normami wszystkich oferowanych przez siebie elementów, urządzeń i konstrukcji. Atesty, certyfikaty i deklaracje zgodności powinny być okazane inwestorowi, a także odpowiednim służbom, np. podczas przeprowadzania kontroli.
Plac zabaw z certyfikatem – norma PN-EN 1176
Pod hasłem plac zabaw z certyfikatem kryją się tak naprawdę konstrukcje, urządzenia i zabawki na plac zabaw z atestem, czyli potwierdzeniem zgodności z zapisami normy PN-EN 1176. W normie znajdują się wymogi bezpieczeństwa dla poszczególnych urządzeń oraz informacje o strefach bezpieczeństwa wokół tych urządzeń (wraz z metodami ich obliczania), a także szczegółowy opis metod badania bezpieczeństwa urządzeń i konstrukcji.
Ponadto w zapisach normy znajdziemy: niezbędne wytyczne dotyczące instalowania i konserwacji urządzeń zabawowych, zasady ich bezpiecznego ich użytkowania oraz zapisy dotyczące nawierzchni amortyzujących dedykowanych placom zabaw.
Norma PN-EN 1176 składa się z kilkunastu części – pierwsza (PN-EN 1176-1) dotyczy ogólnych wymagań bezpieczeństwa i metod badań, a kolejne – różnych rodzajów urządzeń na plac zabaw dla dzieci. Oto niektóre z nich:
- PN-EN 1176-2: zbiór wytycznych w odniesieniu do huśtawek przeznaczonych na place zabaw,
- PN-EN 1176-3: wymagania w zakresie konstruowania i badania zjeżdżalni instalowanych na stałe (np. będących elementem większych konstrukcji),
- PN-EN 1176-4: zbiór wytycznych określających wymagania dla kolejek linowych wykorzystujących w trakcie zjazdu prawo grawitacji,
- PN-EN 1176-5: wymagania w zakresie bezpieczeństwa karuzeli,
- PN-EN 1176-6: wymagania w zakresie bezpieczeństwa użytkowników różnego rodzaju urządzeń kołyszących i huśtawek wagowych,
- PN-EN 1176-7: wytyczne dotyczące instalowania urządzeń na publicznych placach zabaw oraz wymogi w zakresie prawidłowego prowadzenia dokumentacji placu zabaw i monitorowania jego stanu technicznego,
- PN-EN 1176-11: wymagania w zakresie bezpieczeństwa instalowanych na placach zabaw przestrzennych konstrukcji linowych, np.: piramid, mostów linowych itp.
Plac zabaw z atestem – norma PN-EN 1177
Place zabaw z certyfikatem to obiekty, które zostały wyposażone w atestowane / certyfikowane urządzenia i konstrukcje zabawowe, ale… to nie wszystko! O bezpieczeństwie użytkowników placów zabaw w znacznej mierze decyduje również dobór odpowiedniej nawierzchni amortyzującej ewentualne upadki. Wszelkie kwestie związane z tym tematem reguluje norma PN-EN 1177 Nawierzchnie placów zabaw amortyzujące upadki. Wyznaczanie krytycznej wysokości upadku.
Inwestor i producent placów zabaw dla dzieci, w celu stworzenia bezpiecznego miejsca do zabaw dla najmłodszych, zobowiązany jest do zamontowania w strefach bezpieczeństwa poszczególnych urządzeń specjalnej nawierzchni o parametrach gwarantujących odpowiednią amortyzację w razie upadku z określonej wysokości. W normie podano m.in. metody wyznaczania krytycznej wysokości upadku oraz metodę badania, która pozwala dokładnie określić stopień wytłumienia uderzenia
Przepisy, których musi przestrzegać inwestor i producent placów zabaw dla dzieci
Budowa bezpiecznego placu zabaw rozpoczyna się już na etapie wyboru lokalizacji oraz opracowywania projektu dla danego miejsca. Inwestor i producent placów zabaw dla dzieci muszą działać w oparciu o zapisy Ustawy o prawie budowlanym oraz Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Pierwszy dokument reguluje wszelkie kwestie związane z obiektami małej architektury, do których należą wszystkie urządzenia i konstrukcje zabawowe (m.in. huśtawki, zjeżdżalnie, równoważnie, karuzele, bujaki, domki itp.), a także kosze na śmieci i ławki. W drugim znajdują się szczegółowe wytyczne dotyczące usytuowania placu zabaw w stosunki do innych obiektów, dróg i parkingów.
Temat przepisów budowlanych został szeroko omówiony we wpisie: Prawo budowlane a plac zabaw – jakie normy muszą zostać spełnione.
Podsumowanie
Plac zabaw dla dzieci z atestem to miejsce stworzone zgodnie z wszelkimi przepisami, wytycznymi i normami. Odpowiedzialny inwestor i doświadczony producent placów zabaw dla dzieci sięgają wyłącznie po sprawdzone rozwiązania oraz urządzenia i konstrukcje posiadające wszelkie niezbędne atesty i certyfikaty. Elementy małej architektury, którymi są wszystkie urządzenia wchodzące w skład placu zabaw, powinny być zgodne z normą PN-EN 1176, a także zapisami Prawa budowlanego oraz Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Należy pamiętać, że bezpieczeństwo na placu zabaw zależy również od odpowiednio dobranej, certyfikowanej nawierzchni amortyzującej, której metody doboru dla poszczególnych urządzeń szczegółowo określa norma PN-EN 1177.
