Zrównoważony rozwój w budownictwie to pojęcie coraz częściej używane w dyskursie publicznym. Nie wszyscy jednak wiedzą, co ono dokładnie oznacza. Czy chodzi tu wyłącznie o ekologiczne materiały budowlane? Jakie certyfikaty powinny posiadać wykorzystywane do budowy surowce? Czy możliwy jest plac zabaw z recyklingu? Jakie rozwiązania aranżacyjne i technologiczne sprawiają, że dany obiekt rekreacyjny jest przyjazny środowisku? I właściwie dlaczego zrównoważony rozwój w projektowaniu placów zabaw jest tak ważny? Postaramy się odpowiedzieć na te wszystkie pytania.
Dlaczego zrównoważony rozwój jest kluczowy w projektowaniu placów zabaw?
Wiele osób uważa, że ekologiczny plac zabaw i plac zabaw powstały zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju to dokładnie to samo. Istnieje jednak między nimi pewna różnica. Ogólnie rzecz biorąc, ekologiczne place zabaw powstają z materiałów przyjaznych naturze, a więc przykładowo z drewna, które jest biodegradowalne. W zrównoważonym rozwoju chodzi o coś więcej, mianowicie o efektywne wykorzystywanie tworzyw z recyklingu. Plac zabaw powstały w myśl tej idei może być wykonany np. z plastiku, o ile tworzywo to pochodzi z wyprodukowanych wcześniej przedmiotów.
Dlaczego zrównoważony rozwój w projektowaniu placów zabaw jest tak ważny? To przestrzenie, które mają służyć całej społeczności, a trudno mówić o pozytywnym wpływie budowy jakiegoś obiektu na społeczeństwo, jeśli podczas niej doszło do dewastacji przyrody. Środowisko naturalne jest przecież naszym najważniejszym wspólnym dobrem.
Druga sprawa związana jest z funkcją dydaktyczną. Chodzi o to, by dawać dzieciom przykład, że zrównoważony rozwój w budownictwie nie jest jakąś abstrakcyjną koncepcją, ale stosuje się go w miejscach, które odwiedzają na co dzień. Jeśli np. dziecko zapyta, dlaczego na placu zabaw są lampki solarne, rodzic będzie mógł mu wyjaśnić, dlaczego tak ważne jest źródło, z którego pochodzi energia.
Ekologiczne materiały budowlane – jak wybrać te najlepsze?
Aby rozpoznać ekologiczne materiały budowlane, musimy przede wszystkim zwracać uwagę na ich oznaczenia. Poniżej wyjaśniamy, jakie certyfikaty dotyczą drewna, a jakie tworzyw na plac zabaw z recyklingu. Na przykładzie maty przerostowej tłumaczymy też, jak ważną rolę może odgrywać odpowiednio dobrana nawierzchnia, gdy chcemy osiągnąć zrównoważony rozwój w projektowaniu.
Drewno z certyfikatem FSC – korzyści dla środowiska i estetyki
Wykorzystanie drewna do produkcji placów zabaw jest kontrowersyjne. Z jednej strony jest to materiał naturalny, który ulega biodegradacji, a więc nie zanieczyszcza środowiska w taki sposób jak plastik, który może się rozkładać nawet przez setki lat. Z drugiej strony elementy drewniane często pokrywa się różnymi chemicznymi środkami konserwującymi, których wpływ na środowisko nie jest już tak jednoznaczny. Co więcej, aby pozyskać surowiec, konieczne jest wycięcie drzew, a przecież ekologiczne materiały budowlane nie mogą się wiązać z dewastacją naturalnych zasobów. Rozwiązaniem tego dylematu jest drewno oznaczone certyfikatami ekologicznymi.
Zrównoważony rozwój w budownictwie zakłada wykorzystanie wyłącznie drewna, którego nie pozyskano na skutek prowadzenia tzw. gospodarki rabunkowej. Musi ono pochodzić ze źródeł odnawialnych, zarządzanych w odpowiedzialny sposób. Jednym z najbardziej wiarygodnych oznaczeń w tej kategorii jest certyfikat FSC (Forest Stewardship Council) gwarantujący, że drewno powstało bez szkody dla środowiska oraz ludzi żyjących w symbiozie z nim. W systemie FSC szczegółowo kontrolowany jest cały łańcuch dostaw.
Recyklingowane tworzywa sztuczne – nowe życie dla starych materiałów
Zrównoważony rozwój w budownictwie nie byłby możliwy bez pochodzących z recyklingu tworzyw sztucznych, które stosuje się na szeroką skalę. Oczywiście, nie każdy rodzaj plastiku nadaje się do powtórnego wykorzystania. Popularne PVC uwalnia toksyczne związki podczas spalania, a więc próby jego przetworzenia przyniosłyby środowisku naturalnemu więcej szkody niż pożytku.
Plac zabaw z recyklingu powstaje najczęściej z polietylenów wysokiej gęstości (HDPE) lub niskiej gęstości (LDPE). Proces ich przetwarzania nie generuje zanieczyszczeń. Jakość powtórnie wykorzystanych tworzyw nie odbiega wcale od jakości pierwotnych materiałów. Dzięki temu plac zabaw z recyklingu jest równie bezpieczny, estetyczny i trwały jak ten powstały z nowego plastiku.
Kupując ekologiczne materiały budowlane, producent placów zabaw powinien jednak zwrócić uwagę na renomę dostawcy. Godne zaufania przedsiębiorstwa dokonują starannej selekcji tworzyw sztucznych pod kątem możliwości ich przetworzenia na nowy materiał bez szkody dla środowiska naturalnego.
Jednym z oznaczeń informujących nas o tym, że przedsiębiorstwo wytwarza produkty przyjazne środowisku, jest ,,Błękitny Anioł”. To najstarszy ekoznak w Europie, uznawany jednocześnie za bardzo wiarygodny. Aby uzyskać certyfikat, firma musi spełnić szereg surowych kryteriów związanych z wpływem produkcji na środowisko naturalne.
Maty przerostowe – by dzieci były bliżej natury
Zrównoważony rozwój w projektowaniu placów zabaw będzie przejawiał się również poprzez stosowanie przyjaznych środowisku rozwiązań technicznych. W obecnych czasach jednym z największych problemów jest tzw. betonoza. Pokrywanie dużych przestrzeni materiałami nieprzepuszczającymi wody opadowej niekorzystnie wpływa na cały system gospodarki wodnej.
Na placach zabaw korzystnym rozwiązaniem może okazać się nawierzchnia w postaci mat przerostowych. Są to ażurowe, gumowe maty, które układa się na glebie, a przez ich oczka może swobodnie przerastać trawa. Dzięki temu uzyskujemy podwójną korzyść – woda opadowa może swobodnie wsiąkać w podłoże, a na terenie obiektu jest więcej zieleni. Oczywiście, przy tych wszystkich zaletach maty przerostowe spełniają także swoją podstawową funkcję, jaką jest amortyzacja ewentualnych upadków bawiących się dzieci.
Energooszczędne technologie na placach zabaw – nowoczesne podejście do zabawy
Zrównoważony rozwój w budownictwie to nie tylko plac zabaw z recyklingu czy ekologiczne materiały budowlane. Równie ważna jest kwestia rozsądnego korzystania z zasobów energetycznych. Urządzenia wchodzące w skład wyposażenia placów zabaw z reguły nie wymagają podłączenia do prądu, jednak obiekt wymaga odpowiedniego oświetlenia.
Oświetlenie LED i panele solarne – jak zmniejszyć zużycie energii?
Przyjaznym środowisku rozwiązaniem mogą okazać się lampki solarne, które ładują się w słoneczne dni. Można też sięgnąć po energooszczędne LED-y. Coraz popularniejsze staje się również montowanie paneli solarnych na tego typu obiektach. Produkują one prąd, który następnie zużywany jest do oświetlenia placu zabaw.
Zieleń jest eko! Czyli roślinność na placu zabaw jako element ozdobny i funkcjonalny
Chyba nie trzeba nikogo przekonywać, że zrównoważony rozwój w projektowaniu powinien uwzględniać wykorzystanie jak największej ilości zieleni. Rośliny na placu zabaw pełnią szereg funkcji. Przede wszystkim dodają estetyki oraz zapewniają przyjemny cień bawiącym się dzieciom. Nie zapominajmy jednak, że zieleń zapewnia nam też odpowiednią jakość powietrza, wychwytując dwutlenek węgla i wytwarzając tlen. A przecież każdy chce, aby jego dziecko podczas zabawy oddychało świeżym powietrzem, zamiast wdychać spaliny!
Korzyści społeczne i edukacyjne zrównoważonych placów zabaw dla dzieci i lokalnej społeczności
Zrównoważony rozwój w budownictwie przynosi korzyści nie tylko użytkownikom wzniesionych obiektów, ale także całemu społeczeństwu. Nie inaczej jest w przypadku placów zabaw. Dzieci mają zapewnione bezpieczne i przyjemne miejsce do spędzania wolnego czasu, a na poszanowaniu środowiska naturalnego pośrednio zyskują wszyscy. Więcej zieleni oznacza czyste powietrze, zastosowanie przepuszczających wodę nawierzchni to mniejsze ryzyko podtopień, ekologiczne materiały budowlane z recyklingu to mniejsza emisja zanieczyszczeń… Gdyby się nad tym zastanowić, to lista potencjalnych korzyści, jakie niesie zrównoważony rozwój w projektowaniu, byłaby wyjątkowo długa!
Trudno także pominąć aspekt edukacyjny. Plac zabaw z recyklingu, zaprojektowany w możliwie najbardziej ekologiczny sposób, będzie znakomitym przykładem dla dzieci. Może im pokazać, że troska o środowisko nie musi oznaczać rezygnacji z przyjemności. To miejsce, w którym można świetnie się bawić, a którego powstanie nie przyniosło przyrodzie żadnych szkód. Jeśli dodatkowo umieścimy na terenie placu zabaw materiały edukacyjne promujące zrównoważony rozwój w budownictwie (np. tablice dydaktyczne, które w przystępny sposób tłumaczą dzieciom całą koncepcję), możemy być pewni, że otrzymają one cenną lekcję ekologii.
